Skrócony raport

Z wykonanych prac w I etapie projektu “Innowacyjna technologia wytwarzania warzywnych produktów mrożonych z dodatkiem probiotyków jako szansa na poprawę opłacalności produkcji buraka ćwikłowego i konkurencyjności gospodarstw rolnych”

Opracowany na dzień 30.09.2023 rok.

WSTĘP

Utrata jędrności warzyw podczas przechowywania oraz ograniczona możliwość ich sprzedaży jest powszechnym problemem. Wykorzystanie ich obecnie nie jest możliwe, a rolnik nie jest w stanie przewidzieć terminu przydatności warzyw o jakości handlowej. Dlatego jednym z głównych celów przemysłu owocowo-warzywnego jest opracowywanie innowacyjnych, nowatorskich produktów o wysokiej jakości, bezpieczeństwie i optymalnych właściwościach odżywczych, aby skutecznie reagować na rosnące oczekiwania konsumentów. Z drugiej strony konsumenci koncentrują się na żywności funkcjonalnej. Aktualnie żywność probiotyczna stanowi rosnący asortyment żywności funkcjonalnej.

Celem zadania jest opracowanie technologii wytwarzania nowych produktów z zastosowaniem buraków, które mogą stanowić atrakcyjną bazę produktu finalnego, a jednocześnie będą stanowiły matrycę stabilizującą liczebność i żywotność mikroorganizmów zarówno na etapie produkcji jak i w czasie przechowywania. Ponadto ważnym etapem była ocena przydatności wybranych owoców jako dodatków wpływających na jakość sensoryczną opracowanych baz do produkcji produktów mrożonych. W wyniku prac zoptymalizowano skład bazy z buraka (2 warianty buraka zwyczajnego) oraz wybrano szczep probiotyczny - Saccharomyces cerevisiae var. boulardii. Oceniono także przydatność innych owoców jako dodatków smakowych baz produktów mrożonych: porzeczki pospolitej czerwonej (Ribes rubrum), czarnej (Ribes nigrum), aronii śliwolistnej (Aronia Prunifolia), truskawki (Fragaria ananasa) oraz agrestu pospolitego (Ribes grossularia). Wykazano, że opracowane warianty baz probiotycznych na bazie pozaasortymentowego buraka z szczepami Saccharomyces cerevisiae var. boulardii spełniły kryterium wysokiej jakości sensorycznej. Ponadto pod względem mikrobiologicznym w większości prób nie stwierdzono obecności drobnoustrojów saprofitycznych żywności. Udział drobnoustrojów probiotycznych Saccharomyces boulardii oscylował na poziomie średnio 103 - 104 [jtk/g]. Potwierdzono w badaniach, że buraki ćwikłowe pozaasortymentowe mogą stanowić dobry surowiec w technologii wytwarzania warzywnych baz do produktów mrożonych z dodatkiem probiotyków, co może przyczynić się do poprawy opłacalności produkcji buraka ćwikłowego i wzrostu konkurencyjności gospodarstw rolnych.

OPIS DZIAŁAŃ POSZCZEGÓLNYCH CZŁONKÓW GRUPY OPERACYJNEJ W RAMACH ETAPU 1:

Od dnia 01 kwietnia grupa operacyjna BETA 4.0., rozpoczęła prace nad projektem, w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, w ramach działania M 16 „Współpraca” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W skład grupy operacyjnej/ konsorcjum wchodzą: Michał Młynarczyk Wytwórnia Lodów i Artykułów Spożywczych (Lider), Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, rolnik: Paweł Nowak, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie – CDR (podmiot doradczy). W ramach projektu, jako cel postawiono opracowanie technologii wytwarzania nowych produktów z zastosowaniem buraka. Pierwszy etap skupiał się, przede wszystkim, na przygotowaniu warunków operacyjnych do planowanych doświadczeń oraz stworzenia modelowych musów, pulp z buraków w pracowniach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

PRZEBIEG PRAC ETAPU I „PRZYGOTOWANIE WARUNKÓW OPERACYJNYCH PRZEMYSŁOWYCH DO ZAPLANOWANYCH DOŚWIADCZEŃ I WYTWORZENIE MODELOWYCH MUSÓW I PULPZ BURAKA” – PROJEKTU BETA 4.0.

Przedsiębiorca Michał Młynarczyk Wytwórnia Lodów i Artykułów Spożywczych (Lider), brał czynny udział w badaniach z pracownikami z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w zakresie, oceny przydatności baz do produkcji deserów mrożonych warzywnych – pod kątem sorbetu (truskawkowy) oraz bazy mlecznej. Z uwagi na trwający w zakładzie sezon związany z nasileniem prac produkcyjnych związanych z wytwarzaniem lodów, dopełniono wszystkie formalności dzięki którym przesunięto prace modernizacyjne w budynku produkcyjnym do etapu 2. W tym czasie wykonano wszelkie niezbędne czynności związane z przygotowaniem powierzchni do której przeniesiona zostanie infrastruktura zakłądowa podczas prac modernizacyjnych.
Przedsiębiorca nawiązał współpracę z firmą TECHCOOL Sp. z o.o., na podstawie umowy z 05.04.2023 roku, której celem było zaprojektowanie i wykonanie urządzenia do wytwarzania warzywnych produktów mrożonych z dodatkiem probiotyków oraz jej zainstalowanie na terenie zakładu wytwórni lodów i artykułów spożywczych w Lesznie. Szczegółowe informacje na temat urządzenia są omówione w Raporcie (pełnym).

W ramach przydzielonych zadań – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu – wykonał: ocenę przydatności odmian buraka do przechowywania i badania wpływu czasu i temperatury oraz wilgotności na zmiany jego parametrów fizyko-chemicznych; określenie właściwości past i pulp z buraka na właściwości fizyko-chemiczne; opracowanie wytycznych dotyczących wymagań dla buraka wykorzystanego jako mrożona matryca dla drobnoustrojów probiotycznych; wykonanie analizy sensorycznej (barwa, konsystencja) pozwalającej na wybranie optymalnej wersji do dalszego etapu; wykonanie analizy parametrów fizycznych (lepkość, gęstość i barwa) potwierdzający wybór zmiennych wariantów surowca buraczanego; dobór szczepów oraz optymalizacja ilości szczepów. Szczegółowe informacje są omówione w – Raporcie (pełnym).

Rolnik – Paweł Nowak – Gospodarstwo Rolne Środa Wielkopolska, w ramach zaplanowanych działań: dokonał zakupu dwóch odmian buraków tj. Alto i Bresko (po 8 opakowań z każdej odmiany), niezbędnych nawozów (Korn Kali (2 tony), Polidap (1 tona) i saletrę amonową (2 tony)). W kwietniu 2023 roku rozpoczął uprawę buraków poprzedzając ją wyrównaniem orki, przy użyciu agregata uprawowego, następnie wykonał nawożenie i siew buraków; przeprowadził 3 zabiegi chwastobójcze grzybobójcze. Pod koniec września rozpoczął zbiór buraków i dostarczył je do badań na Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Ponadto zostały zakupione rejestratory (model AR236.B/1/BT zintegrowane w bluetooth) do pomiaru wilgotności i kontroli temperatury powietrza, które zamontowano w magazynie, przeznaczonym do przechowywania buraków. W ramach operacji przechowywania buraków - dostarczono pierwsze dane niezbędne do opracowania rozwiązania cyfrowego planowanego w ramach operacji.

Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie (CDR) – zorganizowano cztery spotkania w ramach operacji BETA 4.0., w których uczestniczyli: Przedsiębiorca Michał Młynarczyk Wytwórnia Lodów i Artykułów Spożywczych (Lider), przedstawiciele Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, rolnik- Pan Paweł Nowak oraz przedstawiciele CDR O/Poznań. Spotkania dotyczyły spraw związanych z projektem: omówienie etapów realizacji operacji, zmiany w budżecie, zmiany w kwalifikowalności kosztów, ustalenia zmian projektowych oraz zakupowych oraz zmian do aneksu.

WNIOSKI

  1. Zadania przyjęte do realizacji poprzez osoby z grupy operacyjnej BETA 4.0., w pierwszym Etapie projektu, zostały wykonane.

  2. Wytypowano odmiany buraka do dalszych prac. Potwierdzono przydatność komponentów owocowych do dalszych badań.

  3. Wykazano, że opracowane prototypy pulp buraczanych probiotycznych na bazie pozaasortymentowego buraka z szczepami Saccharomyces cerevisiae var. boulardii spełniły kryterium wysokiej jakości mikrobiologicznej.

  4. Trwają prace nad rozwiązaniem cyfrowym u Rolnika. Rolnik pozyskał plon z uprawy buraka i przekazał do badań.

  5. W CDR zorganizaowano spotkania merytoryczne, na których przedstawiono wyniki badan i podjęto decyzje dotyczące kierunku dalszych prac.

  6. Zmiany terminów wykonania zadań nie stworzyły zagrożenia dla realizacji projektu BETA 4.0.